سابقه مسأله :

بافت قدیم اکثر شهرهای ایران در مقیاس عبور و مرور عابران پیاده و حداکثر درشکه و گاری ، خودبه خود و بدون طراحی شکل گرفته است. این شکل گیری بدون وجود یک نظام مهندسی و به صورت طبیعی و ارگانیک بوده است. با ورود ماشین و امورات فرمایشی ، تخریب بافت و تعریض گذرها بدون مطالعه و توجه صرف به عبور ماشین باعث شد که کل راه عبوری در اختیار ماشین ها قرار گرفت و برای عبور عابران پیاده فضای اختصاصی منظور نشد. در ابتدای امر که تعداد ماشین ها بسیار کم بود. مشکلی وجود نداشت و عابران پیاده ، درشکه و گاری و ماشین در همزیستی مسالمت آمیز به سر می بردند. با گذشت زمان و با حذف درشکه و گاری و جایگزینی ماشین و افزایش غیر قابل پیش بینی تعداد آن ، کل فضا در قبضه ماشین قرار گرفت و طبیعتاً قدرت و زور ماشین بر فضا حاکم شد. این مسأله در مراحل بعدی بر اساس مکتب مدرنیسم که خیابان را فقط محل عبور و مرور با تأکید بر سرعت هر چه بیشتر ماشین می دانست و آن را فاضلاب شهری (Urban Sewer) معرفی می کرد.در تعارض با فرهنگ جامعه و در تضاد با پیش بینی و هدف خودش قرار گرفت. به گونه ای که کوییس مامفورد به تلخی و با عدم رضایت اظهار نظر کرده و می گوید که امروزه برای رسیدن به مرکز شهر با یک اتومبیل ، همان قدر وقت لازم است که در 80 سال پیش با کالسکه یک اسبه لازم بود. جالب این است که حتی با این شرایط ، مردم باز هم بیشتر از اتومبیل استفاده می کنند و حاضر نیستند قدمی پیاده بردارند . اینک خیابان علاوه بر نقش عبور و مرور ، آن هم در قالب شبکه سلسله مراتب دسترسی ، به عنوان مهمترین ابزار متخصصین ترافیک ، طراح شهری ، برنامه ریزان ، جامعه شناسان ، روان شناسان و … در بررسی ها و شناخت وضع موجود در جامعه مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد و آن را مظهر فعالیت های مختلف و نمود فرهنگ و الگوهای رفتاری هر جامعه می دانند. لذا در برنامه ریزی و طراحی شهر و به خصوص فضاهای عمومی از قبیل خیابان و میدان ها ضرورت استفاده از تیم مشترک متخصصین مختلف ضروری است.زمانی که برج و باروی تهران قدیم تخریب و خیابان های کارگر و انقلاب احداث شد ، کسی فکر نمی کرد که روزی میدان انقلاب و زمین های بایر اطراف آن به یکی از پر تراکم ترین نقاط شهر تهران تبدیل شود.