راهنماي طراحي مسيرهاي عبور عابر پياده در معابر شهري

راهنماي طراحي مسيرهاي عبور عابر پياده در معابر شهري

 1-مقدمه

در اوايل قرن بيستم و با اختراع اتومبيل تحولات چشمگيري در جابه جايي انسان  و کالا پديد آمد و باعث کاهش زمانهاي سفر گرديد . افزايش سرانه مالکيت اتومبيل در جوامع صنعتي تغييرات عمده اي در سيستم هاي شهر سازي به وجود آورد بطوريکه خيابان ها و شاهراههاي بسياري براي حرکت وسايل نقليه احداث شدند. اين امر موجب گرديد تا در طراحي شهر ها اولويت اول به وسايل نقليه موتوري داده شود و عابرين پياده در درجه دوم اهميت قرار گيرد . اما در دهه هاي اخير با تغيير در رويکردهاي شهر سازي ايجاد فضاهاي اختصاصي عابرين پياده و نيز اولويت دادن به حمل و نقل عمومي مورد توجه قرار گرفت .

عابر پياده:در قوانين راهنمايي و رانندگي کشورمان عابر پياده به دصورت زير تعريف شده است:

“شخصي که بدون استفاده از هيچ نوع وسيله نقليه موتوري يا غير موتوري حرکت مي نمايد.”

 راهنمايي و رانندگي ايران تعريف پياده رو عبارتست از :

“قسمتي از خيابان که در امتداد آن واقع شده و براي عبور و مرور افراد پياده اختصاص يافته است.”

در قوانين راهنمائي و رانندگي ايالت واشنگتن آمريکا عابر پياده به صورت زير تعريف ميشود:

“عابر پياده عبارتست از فردي که به صورت پياده يا با استفاده از صندلي چرخ دار يا وسيله نقليه (به غير از دوچرخه)که به وسيله نيروي انساني حرکت ميکند تردد نمايد.”

در کتاب هاي قوانين و آئين نامه هاي راهنمايي و رانندگي تعريف دقيقي از تسهيلات عابر پياده وجود ندارد و تسهيلات عابر پياده در کتب ترافيکي مختلف به مراتب گيترده تر از پياده رو هاي صرف ذکر شده است و شامل موارد زير مي باشد:

-پياده رو ها

-شيبراهه حاشيه جدول پياده رو

-وسايل کنترل و آرام سازي ترافيک(که باعث افزايش ايمني عابران پياده در مقابل وسايل نقليه مي شوند.)

-زير گذر و رو گذر عابر پياده

-شانه عريض راهها در مناطق روستايي

-مبلمان شهري که باعث به وجود آوردن تسهيلاتي براي عابران پياده جهت ترغيب آنها به استفاده از پياده رو ها ميشوند(مثل نيمکت)

-ساير فناوري ها طراحي ها و استراتژي هايي که باعث تشويق سفرهاي پياده ميشوند مانند ايجاد فضاي سبز سرپناه روشنايي آثار هنري و غيره)

به طور کلي پياده رو و معبر پياده از نقطه نظر ويژگي هاي عملکردي مشابه يکديگر ميباشند ولي از نظر طراحي ويژگي هاي فني و نوع مصالح بکار رفته تفاوت هايي با يکديگر دارند که در ادامه به آن پرداخته ميشود.

پياده رو:پياده رو ها معمولا داراي روکش بتني هستند و به صورت مرتفع و به موازات خيابان ها احداث شده و توسط جدول جوي آب و يا درخت و بوته هاي گياهان از خيابان جدا ميشوند . عرض پياده رو با توجه به بافت شهري و نوع خيابان مجاور آن متغير ميباشد ولي معمولا حداقل عرض پياده رو در مناطق مسکوني 5|1 متر ميباشد . عرض پياده رو در خيابان هاي جمع و پخش کننده و شرياني به ترتيب حداقل 8|1 و 4|2 متر است.

معبر پياده:معبر پياده معبري است که با توجه به حجم تردد زياد عابران پياده در مراکز تجاري شهر ها تنها به عبور عابران پياده اختصاصا داده شده ميشود. در ساخت معبر پياده معمولا از روکش هايي به غير از بتن مانند آسفالت و سنگفرش استفاده ميشود. در صورتي که به موازات اين معبر عبور وسايل نقليه نيز انجام گيرد لازم است حداقل فاصله بين معبر پياده و گذرگاه وسايل نقليه 5|1 متر طراحي شود و اين فاصله معمولا توسط درختان و يا نهر آب ايجاد ميگردد.۲-اهميت طرح هاي مناسب براي عابرين پياده

طرح هاي مناسب براي عابرين پياده نه تنها شامل احداث تسهيلات جديد بلکه شامل اصلاح تسهيلات موجود عابرين مي گردد. زيرا در صورتي که دسترسي هاي عابرين پياده افزايش يافته و شرايط مناسب تري براي آنان فراهم شود طبعا تعداد بيشتري از عابرين از تسهيلات موجود و مکانهاي در نظر گرفته شده باي پياده روي استفاده خواهند کرد.

لازم است تسهيلات عابرين پياده ايمن جذاب و مناسب باشدتا به سهولت مورد استفاده قرار گيرد . در صورتيکه طراحي تسهيلات عابر پياده اصولي و صحيح باشددوام آن بيشتر و حفظ و نگهداري آن نيز آسانتر خواهد بود . بديهي است در صورتيکه طراحي و ارائه تسهيلات عابر پياده ضعيف باشد عابرين پياده هنگام استفاده از آن احساس نا امني و عدم آسايش مي نمايند و لذا ميزان استفاده آنان از اينگونه تسهيلات کاهش خواهد يافت . تسهيلات نا کارامد با طراحي ضعيف باعث ميشودعابران پياده از آن استفاده ننمايند و اين امر باعث هدر رفتن سرمايه ميشود.

عواملي که در طراحي تسهيلات عابر پياده بايد مورد توجه قرار گيردعبارتند از:ويژگي ها و مشخصات محل  تراکم منطقه  مبدا و مقصد سفر هاي عابران پياده ميزان استفاده عابرين از تسهيلات موجود  و همچنين تعيين ميزان افزايش استفاده از تسهيلات عابر پياده در صورت اصلاح  و بهبود اينگونه از تسهيلات .

در اغلب موارد مطالعات ترافيکي دقيقيدر مورد ضرورت احداث مسير هاي عبور عابر پياده صورت نمي پذيرد و طراحي بر اساس شاخص هاي ترافيکي و شهر سازي (حجم عابر پياده کاربري هاي اطراف و ..) انجام نميشود. لذا اين مسيرها از عملکرد مناسبي برخوردار نبوده و مورد استقبال عابران پياده قرار نميگيرد. طراحي مناسب کريدور هاي عابر پياده با استفاده از شاخص هاي ترافيکي و افزايش ايمني آنها با استفاداه از تجهيزات مناسب (مانند نرده کشي)ميتواند باعث افزايش کارايي آنها گردد. همچنين با ايجاد تسهيلات مناسب براي عابران پيادهميتوان سفرهاي عابران پياده را به صورت ايمن و يکپارچه ايجاد نمود.

خط مشي هاي اصلي در طراحي مسيرهاي عابران پياده در معابر شهري شامل موارد زير است:

1-ايجاد مسيرهاي مناسب براي حرکت عابران پياده

2-توجه به نيازهاي عابرين پياده در کليه تسهيلات حمل و نقل

3-اولويت دادن به طرح هاي حمل و نقل که مورد استفاده عابرين قرار ميگيرد.

4-ايجاد مسيرعاي پيوسته عابر پياده

5-افزايش ايمني و تردد عابرين پياده

6-حمايت از طرحهاي کاربري زمين و حمل و نقل که تسهيلات عابر پياده در آنها منظور شده باشد.

7-فراهم آوردن دسترسي آسان و مسيري مناسب براي معلولين و افراد کم توان

8-ايجاد دسترسي مناسب بين کريدورهاي عابر پياده و سيستم هاي حمل و نقلي مختلف (ايستگاههاي اتوبوس و تاکسي و..)

9-طراحي مسير عابر پياده بر اساس پارامترهاي اصلي ترافيکي(مانندحجم عابر پياده کاربري زمينهاي اطراف و….)

3-تامين تسهيلات کارآمد براي عابر پياده

براياين که تسهيلات عابران پياده داراي کارائي لازم باشند بايد طراحي و نگهداري از آنها مناسب بوده ودر نتيجه باعث فراهم آوردن ايمني عابرين گردد . به طور کلي موارد زير بايد در تسهيلات عابر پياده رعايت شود:

-عرض مناسب کريدورهاي عابر پياده با توجه به تقاضاي استفاده از آنها

-رو سازي مناسب کريدورهاي عابر پياده به منظور افزايش ايمني عابران

-جداسازي کامل پياده رو ها و گذرگاههاي عريض عابرين پياده از سطح سواره رو

-برداشتن و حذف موانع موجود در پياده رو ها

-مکان يابي صحيح پل ها و زير گذرهاي عابر پياده در صورتي که مکان يابي پل ها و زير گذرها دقيق و مناسب نباشد چنين تسهيلاتي بدون استفاده ميماند به همين دليل بايد اين تجهيزات در مکان هائي که عابران پياده با مشکل ايمني مواجه هستند يا مراکز با جذب سفر بالا و يا مکان هايي که امکان عبور ايمن عابران پياده از عرض معبر وجود ندارد نصب گردند.

-طراحي گذرگاههايعابرين پياده در مناطق تجاري با توجه به توسعه بافت منطقه و کاربري هاي موجود و زيباييهاي بصري محيط لازم است اجرا شود.

-استفاده صحيح و بجا از چراغ هاي راهنمايي براي عابرين پياده (چراغ هاي راهنمايي عابرين که توسط فشار دادن دکمه اي فعال ميشوند )نصب اين چراغها زماني که ايمني عابران پياده با مشکل مواجه است و تردد عابران پياده در عبور وسايل نقليه اختلال ايجاد مينمايد در معابر شهري لازم است.

-جدا سازي فيزيکي مسير حرکتي طولي ععابرين پياده از ترافيک وسايل نقليه

-ارائه تسهيلات خاص ويژه عبور افراد معلول و سالمند در کريدورهاي عابر پياده

-خط کشي و نصب تابلوهاي مناسب براي مشخص کردن مسيرها و گذرگاههاي عابر پياده

-تامين کيوسک هاي اطلاع رساني تابلوها نقشه هاي راهنما و غيره که ميتواند عابرين را راهنمايي کند .

4-نيازهاي عابرين پياده

هنگام طراحي تسهيلات عابرين  پياده اين مطلب را بايد در نظر گرفت که نيازهاي عابرين پياده طيف گسترده اي دارد و زماني تسهيلات مخصوص عابرين پياده موفق است که قابليت انعطاف براي برآورده کردن نيازهاي کليه گروههاي عابرين را داشته باشد.

برخي از شهروندان اکثر سفرهاي خود را به صورت پياده انجام ميدهند . برخي از افراد سالمندکودکان و نوجوانان معلولان جسمي و افرادي که توانايي خريد اتومبيل را ندارند جزو اين گروه از شهروندان محسوب ميشوند.

نيازهاي اصلي و اوليه عابرين پياده بسيار متفاوت است و ميتوان به مواردي از جمله نياز به :مسيرهاي پياده روي ايمن راحتي محلهاي مناسب براي پياده روي وجود سرپناه و محل نشستن محيط تميز و جذاب دسترسي به وسايل حمل و نقل عمومي مناظر و جذابيتهاي بصري براي تماشا (هنگام پياده روي )و امکان برقرار کردن ارتباطهاي اجتماعي با ساير شهروندان و .. با توجه به شرايط و خصوصيات جسماني بسيار متنوع ميباشد .

در طراحي تسهيلات عابرين پياده بايد به اين نکته توجه نمودبه طور مثال مسيرهاي پياده روي بايد قابل استفادهبراي کليه افراد باشد. در صورتي که در پياده رو پله موجود است در کنار آن رمپي با شيب مناسب براي عبور افراد معلول موجود باشدهمچنين کف سازي پياده رو به صورتي انجام گيرد که افراد نابينا نيز قابليت استفاده از پياده رو را داشته باشند( به ويژه در مناطق مرکزي شهرها). در کنار ايستگاههاي حمل و نقل عمومي پلهاي ارتباطي موجود باشدتا عابران پياده بتوانند از پياده رو به ايستگاههاي حمل و نقل عمومي دسترسي يابنددر خصوص ضوابط کلي احداث مسيرهاي عابر پياده در ادامه اين راهنما توضيحات لازم ارائه ميگردد.

در اغلب کشورهاي جهان پياده روي به عنوان يک روش حمل و نقلي مورد توجه قرار گرفته است  و به منظور کاهش مصرف انرژي تراکم و آلودگي هوا افراد به پياده روي و استفاده از کريدورهاي عابر پياده تشويق ميشوند. در شهرهاي ايران متاسفانه به دلايلي که در ادامه ذکر ميشود استقبال از تسهيلات پياده روي و کريدور هاي عابر پياده کم ميباشد لذا لازم است مديران شهري با احداث مسيرهاي مناسب پياده روي و يا اصلاح در کريدورهاي عابر پياده موجود به طوري که قابل استفاده براي کليه گروهها باشد اقدام به تشويق مردم به استفاده ازکريدورهاي عابر پياده در انجام سفرهاي روزانه نمايد. اهم دلايل کمي استفاده از تسهيلات عابر پياده در ايران را ميتوان موارد ذيل برشمرد:

الف-کمبود تسهيلات عابر پياده:که عبارتست از فقدان پياده رو و مسيرهاي عابر پياده عدم وجود سيستم پيوسته اي از تسهيلات عابرين پياده  و يا عدم وجود تسهيلات مجزا شده عابرين براي انجام سفرها. همچنين دليل ديگر اين است که مسيرهاي عابر پياده براي کليه گروههاي استفاده کننده تجهيز نشده اند.

ب-کمبود انگيزه:به اين دليل که مسيرهاي عابرين پياده از ايمني کافي برخوردار نميباشند و نيز به علت عرض نامناسب کريدورهاي عابر پياده و وجود تراکم زياد در آنها و يا عدم وجود روشنايي کافي در مسيرهاي عابر پياده کاربران انگيزه کافي براي استفاده از کريدور هاي عابر پياده را ندارند. و مسيرهاي عابر پياده مورد استقبال آنها قرار نميگيرد.

توجه مديران شهري به اين دو نکته در طراحي مسيرهاي عابر پياده موجب ميگردد تا مسيرهاي عابر پياده از تسهيلات لازم براي استفاده گروههاي مختلف برخوردار باشند و همچنين انگيزه لازم براي استفاده کنندگان چه از لحاظ ايمني و چه از لحاظ زيبايي فراهم شود.

5-ايجاد فضاهاي مناسب براي عابرين

برخي از ويژگي هاي مهم مسيرهاي مناسب پياده روي در جدول 1 به صورت خلاصه ارائه شده است . به عنوان مثال کليه گذرگاههاي عابر پياده بايد داراي پيوستگي در طول مسير باشند. همچنين مسيرهاي عابر پياده بايد قابليت دسترسي به انواع سيستمهاي حمل و نقل عمومي را فراهم آوردند . به منظور افزايش ايمني عابران پياده لازم است کريدور هاي عابر پياده از مسير وسايل نقليه جداسازي شود.

جدول 1:ويژگيهاي فضاي مناسب براي تردد عابران پياده

به طور کلي مسئولان شهري بايد در طراحي مسيرهاي تردد عابران پياده به نکات زير توجه نمايند:

1-مسيرهاي عابرين پياده بايد داراي عرض کافي باشند لازم است عرض اين مسيرها با توجه به کاربري هاي زمينهاي اطراف و نيز با توجه به حجم موجود عابرين پياده ،طراحي شود تا از سطح سرويس مناسبي برخوردار باشد و برنامه ريزي در خصوص برآورده نمودن نيازهاي عابران پياده حد اقل براي يک دوره 5 ساله صورت پذيرد

2-ميسرهاي عابر پياده بايد طوري طراحي شود تا پيوستگي ميان پياده روها ،خط کشي هاي عابر پياده، پلهاي زير گذر و رو گذر  و ساير تسهيلات فراهم شده براي عابران پياده به وجود ايد اين مسئله ميتواند با نصب نرده ، پلهاي ارتباطي مناسب در ميسر عابران پياده  بر روي کانالهاي زهکشي و .. تامين گردد.

3-مسير عابران پياده حتي الامکان بايد طوري طراحي شود تاکوتاه ترين مسير را براي عبور عابران پياده فراهم نمايند

4-مسيرهاي عابر پياده بايد به طور کامل از مسير وسايل نقليه به وسيله جدول ، باغچه ، جوي آب و… جدا شود و مسير ايمن براي عبور عابران فراهم نمايد .

5-مسيرهاي عابران پياده لازم است طوري طراحي شوند که قابليت استفاده براي گروههاي مختلف مردم سالمندان و معلولين و … را داشته باشند و در طراحي انها وجود عرض کافي براي عبور عابران پياده ،شيب مناسب ،روسازي و زهکشي مناسب و… لحاظ شود.

6-مسيرهاي عابران پياده لازم است توسط خط کشي ها تابلوها علايم باز تابنده و تجهيزات ايمني هم براي رانندگان و هم براي عابران پياده مشخص گردد .

7-مسيرهاي عابران پياده بايد از ايمني کافي برخوردار بوده و روشنايي کافي براي آنها تامين گردد همچنينت در نقاطي در معبر که عرض سواره رو زياد ميباشد و حجم تردد عابران پياده از عرض معبر  قابل توجهي بوده و يا مراکز جذب سفر عمده در طرفين معبر موجود ميباشد لازم است از پلهاي رو گذر و يا مسيرهاي زير گذر به شکل مناسب و به ايمني کافي استفاده گردد.

8- در صورت انجام مطالعات کافي در محدوده مرکزي شهرها ميتوان بعضي از معابر را تنها به عابرين پياده اختصاص داد و از ورود وسايل نقليه به آن معابر جلو گيري نمود بدين منظور لازم است از راهکارهاي مديريتي براي توسعه پياده روي استفاده نمود.

9- براي عبور ايمن عابران پياده از عرض معابر شهري در صورتي که سرعت وسايل نقليه و يا عرض معابر زياد باشد لازم است از روشهاي آرام سازي ترافيک براي وسايل نقليه استفاده شود. روشهاي آرام سازي ترافيک طي دستور العمل هاي جداگانه اي توسط دفتر حمل و نقل وزارت کشور تهيه و به استانهاي کشور ارسال شده است بدين منظور در صورتي که حجم عابران پياده در نقطه اي از معبر زياد بوده و با مشکل ايمني يا تداخل با وسايل نقليه مواجه باشند ميتوان از چراغهاي راهنمايي مخصوص عبور عابران پياده استفاده نمود

10-ارتباط مناسبي بين کريدور هاي عابر پياده و ايستگاههاي حمل و نقل عمومي در سطح معابر لازم است ايجاد شود.

بهتر است کريدورهاي عابر پياده ترتيب فضاهاي جذابي براي عبور استفاده کنندگان گردد. بدين منظور لازم است کريدورهاي عابر پياده به مبلمان شهري و فضاي سبز مناسب مجهز گردند و همچنين در پاکسازي و حفظ و نگهداري آنها اقدامات مقتضي صورت پذيرد.

6-ضرورت احداث پياده رو

مسلما وجود تسهيلات مناسب براي عابرين پياده باعث افزايش سفرهاي عابر پياده ميگردد مطالعات انجام شده،نشان ميدهد که تعداد عابرين پياده در مراتبي که داراي تسهيلات مناسب و پيوسته، گذرگاهها و معابر مناسب براي عابرين باشد،بيشتر است.بنابراين افزايش تسهيلات عابرين پياده در شبکه راهها اهميت ويژه اي دارد حتي در مواردي که شرايط حاضر تقاضا براي تسهيلات عابرين پياده وجود نداشته باشد بايد به خاطر داشت که وجود چنين تسهيلاتي باعث ايجاد تقاضا وانجام سفرهاي روزانه به صورت پياده سفرهاي عابرين ميگردد.

با توجه به اين واقعيت پيشنهاد ميشود که در طول و عرض تمام خيابانها ،گذرگاههاي پياده با معيارهاي مناسبي براي عبور عابرين احداث ميشود.مسلما با احداث و توسعه معابر پياده استاندارد در شهرهاي کشور ميتوان پياده روي را به خصوص در مراکز شهر ها گسترش داد و از تراکم ترافيک در مناطق تجاري شهرها کاست نکته حائز اهميت در مراکز شهرها ايجاد پيوستگي ميان گذرگاههاي عابر پياده ميباشد.

به طور کلي ميتوان اولويت هاي لازم را براي احداث گذرگاههاي استاندارد براي عابران پياده در معابر شهري را به صورت زير برشمرد:

1-ايمني

گذرگاههاي عابر پياده به وسيله تجهيزات ايمني از ايمني کافي براي عبور عابران پياده برخوردار باشد.

2-امکان جابه جايي

 گذرگاههاي عابر پياده با توجه به حجم عبوري عابران از سطح سرويس مناسبي در زمان حال و آينده برخوردار باشند.

3-معبرهاي مشخص شده براي عابر

گذرگاههاي عابر پياده توسط علايم و خط کشي مشخص شود و از پيوستگي مناسبي برخوردار باشد .

4-قابليت رويت

گذرگاههاي عابر پياده از روشنايي کافي برخوردار بوده و ترجيحا به صورت مسيرهاي مستقيم طراحي شوند.

5-دسترسي

 مسيرهاي عابر پياده دسترسي مناسبي براي مراکز جذب سفر و ايستگاههاي حمل و نقل عمومي فراهم نمايند.

6-فضاي مناسب و جذاب

مسيرهاي عابر پياده فضاي مناسب و جذابي را براي عبور عابران پياده فراهم نمايد.

اگرچه تصميم گيري نهايي در مورد احداث و توسعه پياده روها و معبرهاي پياده به عهده مديران شهري ميباشد ولي توصيه هايي به شرح زير در مورد توسعه تسهيلات عابرين پياده ميتواند به عنوان راهنما مورد استفاده قرار گيرند.

-توسعه و ايمن سازي پياده روها بايد به عنوان بخشي از سياست هاي مديريت شهري در نظر گرفته شود.

-در صورت پيش بيني افزايش تردد عابرين پياده بايد پياده روها نيز به عنوان بخشي از خيابان توسعه يابند.

-پيوستگي مسيرهاي عابران پياده به عنوان بخشي از مديريت شهري لازم است مدنظر قرار گيرد.

-به طور کلي در قسمتهايي از معابر شهري که عابرين پياده ناچار به عبور از عرض معابر هستندبايد گذرگاه مناسب (همسطح يا غير هم سطح وابسته به شرايط)براي عابرين پياده احداث شود.

-در صورتيکه سرعت حرکت وسايل نقليه بالا باشد لازم است تجهيزات آرام سازي ترافيک در معابر شهري براي عبور ايمن عابران پياده استفاده گردد.

-بطور کلي در کليه معابر حتي اگر حجم عابرين پياده بسيار کم باشد بايد نسبت به به احداث پياده رو اقدام گردد.پياده رو هاي ساخته شده را ميتوان توسط جوي باغچه و نرده کاملا از مسير عبور ترافيک مجزا کرد.

7-محل احداث پياده رو

در اکثر موارد لازم است پياده رو در دو طرف خيابان احداث شود وجود پياده رو در دو طرف خيابان باعث افزايش ايمني عابران پياده ميشود زيرا عابرين پياده ميتوانند در جهتي حرکت کنند که رو به ترافيک عبوري باشند و علاوه بر اين عبور عابرين از عرض خيابان به منظور دسترسي به پياده رو کاهش مي يابد. احداث پياده رو در يک سمت خيابان براي خيابان هاي محلي ميتواند مورد استفاده قرار گيرد.

عوامل متعددي بر احداث پياده رو در دو طرف يا يک طرف خيابان تاثير مي گذارد . مهمترين عامل وجود فضاي کافي جهت اختصاص به پياده رو ميباشد در مواردي که بنا به دلايلي در مناطق مسکوني و خيابانهاي محلي امکان احداث پياده رو فقط در يک سمت خيابان وجود داشته باشد بايد وضعيتهاي کاربريهاي موجود در خيابان از قبيل مدرسه و ايستگاههاي حمل و نقل عمومي بررسي گردد و نهايتا پياده رو در قسمتي که داراي بيشترين کاربريهاي داراي اهميت ميباشد احداث شود.

به طور کلي پيشنهاد ميشود در کليه معابر شهري پياده رو در دو طرف خيابان احداث گرددو تنها در معابر محلي مسکوني با حجم تردد بسيار کم وسايل نقليه در صورتي که امکان احداث پياده رو در دو طرف خيابان وجود نداشته باشد. احداث در يک طرف بلامانع است

.

8-ابعاد پيشنهادي براي پياده روها

به طور کلي عرض پياده رو بايد متناسب با حجم عابريني باشد که از ان استفاده ميکنند در مناطقي که حجم عابرين پياده بسيار زياد ميباشد مثل مناطق تجاري مرکزي عرض مناسب براي پياده رو ها 6|4 متر و بيشتر ميباشد در عين حال در محلهايي که حجم عابرين پياده کم است وجود پياده روهاي عريض از نظر اقتصادي مقرون به صرفه ميباشد در جدول 2 ابعاد پيشنهادي براي پياده رو ها و معبر هاي پياده آورده شده است.

جدول 2عرض پيشنهادي حداقل براي گذرگاههاي عابر پياده

شيب طولي وشيب عرضي در گذرگاههاي عابر پياده

پياده رو ها بايد طوري طراحي شوند که حداکثر داراي شيب 5 درصد باشند. در صورت شيب بيش از اين مقدار لازم استع در کريدورهاي عابر پياده از پلکان استفاده گردد و در کنار آن رمپي با شيب مناسب براي عبور افراد کم توان ايجاد شود.

پياده روها معمولا با شيب عرضي حداکثر 2 درصد ساخته ميشوند . اين شيب براي مسيرهاي دسترسي عابرين پياده نيز بسيار مناسب ميباشد. شيب عرضي 2 درصد باعث ميشود که آب باران و نزولات جوي به طرف جوي فاضلاب يا فضاي سبز موجود در کنار پياده رو منتقل شوند.

9-کف سازي

استفاده از سيمان پرتلند براي سطح پياده روهاي مناطق شهري پوشش بسيار مناسبي ميباشد زيرا دوام بسيار خوبي دارد . باعث هموار شدن سطح پياده رو ميشود و تعميرات آن آسان بوده و به راحتي براي پوشش شيبها مورد استفاده قرار ميگيرد.

موادي که براي پوشش سطح پياده رو ها به کار برده ميشود بايد در مقابل لغزندگي و ترک مقاوم بوده و حفظ و نگهداري آن نيز اسان باشد.پوشش آسفالت نيز براي سطح پياده روها مناسب ميباشد ولي بايد خاطر نشان کرد که آسفالت عمر کمتري نسبت به سيمان پرتلند دارد . عمر سيمان پرتلند 40 سال و عمر اسفالت 15تا20 سال تخمين زده ميشود. بنابراين پوشش اسفالت براي پياده روهاي با حجم کم عابرين پياده و و يا براي پياده رو هاي واقع در مناطق کم تراکم مناسب ميباشد . رشد ريشه هاي گياهان باعث تخريب پوشش اسفالت مي گردد و در عين حال پوشش اسفالت اصولا به حفظ و نگهداري بيشتري نياز دارد . در مواردي که رشد ريشه گياهان و درختان موجود در باغچه هاي حاشيه پياده رو باعث تخريب پوشش آسفالت پياده رو ميشود ميتوان از طريق احداث ديواره مانعي در مقابل رشد ريشه درختان به وجود اورد.در پياده روهاي واقع در مرکز شهر و برلخي مناطق خاص معمولا به منظور افزايش جذابيت پياده روها و مشخص تر شدن مسيرهاي عابرين توصيه ميشود از پوششهاي خاص مثل سنگفرش آجر سيمان رنگي و غيره استفاده شود.

استفاده از اجر و ساير پوشش هايي که نياز به نصب دارد بايد دقت بسيار زيادي انجام گيرد بطوريکه کف پياده رو هموار و بدون هر گونه پستي و بلندي باشد.

10-جداسازي پياده رو از سطح سواره رو

معمولا پياده رو ها بوسيله باغچه يا فضاي سبز از خيابان مجاور جدا ميشوند و فضاي ايجاد شده توسطي باغچه علاوه بر افزايش ايمني پياده رو باعث جلو گيري از نفوذ آلودگي صوتي و پاشيده شدن آب ناشي از حرکت اتومبيلها به پياده رو ميشود. جداسازي پياده رو از خيابان به وسيله فضاي سبز براي هر نوع بافت شهري اعم از تجاري مسکوني و غيره مناسب ميباشد. وجود باغچه و فضاي سبز به عنوان حائل بين پياده رو و خيابان باعث احساس امنيت بيشتر عابرين و جذب بيشتر انها به پياده رو ميگردد.عرض مناسب حائل بين پياده رو وخيابان 5|1 متر ميباشد و زماني که عرض فضاي حائل مناسب نباشد ميتوان در آن درخت نيز کاشت . در مناطقي که به علت کمبود زمين امکان ايجاد فضاي سبز به عرض 5|1 متر نباشد ميتوان فضاي حائل را با عرض کمتر احداث نمود و به طور کلي وجود اين فضا باعث افزايش ايمني و راحتي استفاده کنندگان از کريدورهاي عابر پياده مي گردد.

در محلهايي که به علت عدم وجود فضاي کافي امکان احداث فضاي حائل بين پياده رو و سطح سواره رو وجود ندارد بايد با استفاده از تجهيزات ايمني (نرده) و آرام سازي ترافيک ايمني لازم را براي عابران پياده فراهم نمود . در ادامه مزايا و معايب استفتده از فضاي حائل حد فاصل پياده رو وسطح سواره رو آورده شده است.

 الف)مزاياي استفاده از فضاي حائل بين پياده رو و سطح سواره رو

-جداسازي تردد عابرين پياده از ترافيک وسايل نقليه عبوري از سطح خيابان

-امکان هدايت آب باران و آبهاي سطحي پياده رو بطرف باغچه

-ايجاد فضاي مناسب براي نصب مبلمان شهري از قبيل پايه تابلوها،چراغهاي راهنمايي صندوق پست پارکومتر شير آتش نشاني  و غيره به طوريکه فضاي پياده رو عاري از هر گونه مانعي گردد و عرض موثر پياده رو به علت نصب مبلمان شهري کاهش پيدا ننمايد .

-وجود فضاي سبز باعث زيبايي محيط پياده رو و جذب عابران پياده ميگردد .

-در صورتيکه عرض باغچه به اندازه کافي باشد امکان کاشت درخت فراهم ميشود و بدين ترتيب وجود درختان ميتواند به عنوان سايبان و پناه گاه در فصل تابستان و زمستان مورد استفاده عابرين قرار گيرد  حداقل عرض مناسب حائل بين پياده رو و سطح سواره رو براي کاشت درخت 5|1 متر ميباشد.

-در صورت وجود فضاي کافي روش کم هزينه اي براي جدا کردن پياده رو از سطح خيابان ميباشد.

ب)معايب استفاده از فضاي حائل بين پياده رو و سطح سواره رو

-با توجه به نوع درختان و گياهاني که در باغچه کاشت ميشود بايد به طور مرتب به آن رسيدگي کرد تا زيبايي خود را حفظ نمايد .

-در صورتيکه به طور مرتب به فضاي سبز رسيدگي نشود و شاخه هاي اضافي درختان هرس نگردد باعث ايجاد مانع شده و مشکلات ايمني براي عابرين بوجود آورد.

– رشد ريشه هاي درختان ميتواند باعث تخريب رو سازي سطح پياده رو(به ويژه روسازي هاي آسفالتي ) گردد.

11-جدول عمودي و جوي آب

جدول و جوي آب واقع در حاشيه پياده رو علاوه بر اينکه آب باران و آبهاي سطحي را به فاضلاب هدايت ميکند باعث جداسازي پياده رو از مسير سواره رو ميگردد. وجود جدول وجوي آب به موازات معابر شهري و در امتداد کريدورهاي عابر پياده ضروري است زيرا جدول و جوي آب به عنوان حائل بين عابرين پياده و تردد وسايل نقليه عمل ميکنند .

علاوه بر موارد مذکور جدول وجوي آب واقع در حاشيه پياده رو باعث ميشود رانندگاني که اتوميبل خود را در حاشيه خيابان پارک ميکنند نتوانند به حريم پياده رو تجاوز کنند . بدين ترتيب جدول و جوي آب به عنوان يک مانع فيزيکي در خيابان هاي شهري عمل ميکنند و نصب جدول در معابر اصلي که حجم عبوري وسايل نقليه در آنها نسبتا بالا ست اولويت دارد.

12-روشنايي

استفاده از سيستم هاي مناسب روشنايي در کليه مسيرهاي عابرين پياده و مسيرهاي ويژه دوچرخه باعث افزايش ايمني و راحتي عابرين ميگردد . معمولا پياده رو هاي مناطق شهري سيستم جداگانه روشنايي ندارد وسيستم روشنايي سطح سواره رو خيابانها بايد طوري باشد که روشنايي کافي براي پياده روها نيز تامين نمايند . بنابراين هنگام طراحي سيستم هاي روشنايي خيابانها بايد ايمني و نيازهاي عابرين پياده نيز در نظر گرفته شود.

در طراحي سيستم هاي روشنايي خيابانهاي جديد يا تغيير واصلاح سيستم هاي موجود بايد نيازهاي عابرين پياده در نظر گرفته شود تجربه نشان ميدهد استفاده از تيرهاي کوتاه روشنايي ولامپ هايي که ايجاد نور مزاحم نميکنند باعث جلب رضايت عابرين پياده ميگردد.در بسياري از موارد استفاده از نور اضافي در تقاطع ها و گذر گاههاي عرضي عابرين پياده بعنوان مکمل سيستم روشنايي موجود ضرورت دارد .

معمولا ميزان نور مناسب براي کليه مسيرهاي عابرين پياده با توجه به شرايط محيطي بين 2 تا 5 لوکس ميباشد.

13-تابلوها

در تسهيلات عابرين پياده معمولا تابلوهاي بسيار کمي به کار برده ميشود زيرا اکثر تابلوهاي انتظامي و اخطاري به منظور هدايت وسايل نقليه استفاده شده و معمولا قبل از گذرگاههاي عرضي عابر پياده لازم است از تابلوهايي که هشدار لازم براي عبور عابران پياده را ميدهند استفاده شود همچنين از تابلوهايي نيز که مسيرهاي غير همسطح (زير گذر و رو گذر )براي عابران پياده را مشخص مينمايد استفاده گردد. تابلوهاي اخباري و جهت نما که به منظور اطلاع رساني به رانندگان نصب ميشود ممکن است براي استفاده از عابرين مناسب نباشد.بنابراين بهتر است که تابلوهاي خاصي را که مراکز عمده جذب سفر (پارکها  کتابخانه ها  موزه ها وغيره)را مشخص ميکنند به منظور اطلاع رساني براي عابرين پياده نصب نمود . در اين تابلوها بايد اطلاعاتي در زمينه فاصله تا مرکز جذب و متوسط زمان پياده روي تا اين مراکز ارائه شود . وجود نقشه هاي پياده روي که حاوي اطلاعات در مورد خطوطو ايستگاههاي حمل و نقل عمومي نيز ميباشد باعث راهنمايي عابرين پياده براي پيدا کردن مسيرها و ايستگاههاي حمل ونقل عمومي در محيط هاي شهري ميشود. در برخي از شهرها نقشه ها و تابلوهاي اطلاع رساني عابرين پياده در پياده رو ها نصب ميشوند.

حروف به کار برده شده در تابلوها بايد خوانا و قابل فهم باشد. حروف و نمادهايي که در تابلوها به کار برده ميشوندبايد پر رنگ بوده و با رنگ زمينه تضاد داشته باشند تا خوانا تر شوند.معمولا حروف روشن بر روي زمينه تيره باعث وضوح ديد بهتري ميشود.

نوشته ها و نمادهاي تابلوها بايد براي اکثر شهروندان و افراد خارجي نيز مفهوم باشد بهتر است براي اطلاع رساني به عابرين پياده از نمادهاي بين المللي استفاده شود.

14-پياده روهاي مرکز شهر

پياده روهاي واقع در مناطق تجاري شهر بايد طوري طراحي شود که مناسب با حجم بسيار زياد عبور عابرين پياده در منطقه باشند. پياده روهاي مناسب واقع در مناطق مرکزي تجاري شهر از سه بخش منطقه همجوار ساختمانها مسير تردد عابرين و فضاي سبز يا باغچه تشکيل شده است که در ادامه در خصوص هر يک و عرض پيشنهادي آنها توضيحات لازم داده ميشود . در پيادهروهاي مراکز تجاري شهر لازم است تسهيلات مناسبتري نسبت به پياده روهاي ساير قسمتهاي شهر براي عابران پياده فراهم ايد . مناسب است در مراکز تجاري شهرها شهرداريها با دست فروشها که عرض پياده رو را کاهش ميدهند و باعث اختلال در حرکت عابران پياده و تراکم حرکت ميشوند برخورد شده و در صورت ضرورت مکانهايي را به صورت بازارچه (مثلا به صورت چهارشنبه بازار يا جمعه بازار ) در اختيار آنها قرار دهد.

الف-منطقه همجوار ساختمانها

منطقه همجوار ساختمانقسمتي از پياده رو درمراکز تجاري شهر ميباشد که براي ورود و خروج از مراکز تجاري و ساختمانها در نظر گرفته ميشود و با توجه به اين مطلب که عابران پياده در هنگام خريد در مقابل مغازه آهسته راه ميروند و حتي براي تماشاي ويترينها متوقف ميشوندقسمتي از عرض پياده رو مورد استفاده عابران پياده که قصد عبور و تردد از پياده رو را دارند قرار نميگيرد . لذا لازم است اين عرض از دست رفته در طراحي پياده روهاي مرکز شهر لحاظ گردد.

بدين منظور عرض مذکور که عرضي از دست رفته در پياده رو ميباشد بين6|0 تا3 متر در نظر گرفته ميشودهر چه قدر منطقه مسکوني تر باشد با توجه به اينکه عابران پياده  در هنگامعبور از مناطق مسکوني ني از ديوار ساختمانها فاصله ميگيرند عرض از دست رفته پيشنهاد ميشود به 6|0 نزديکتر باشد و هر چه منطقه داراي کاربري تجاري متراکمتر باشد عرض از دست رفته بايد به 3 متر نزديکتر بوده و اين عرض به عرض موثر پياده رو که مسير ترددعابرين پياده ميباشد لازم است افزوده گردد.

ب- مسير تردد عابرين پياده

مسير تردد عابرين ، بخشي از پياده روهاست که بايد عاري از هرگونهمانعي بوده و عابرين عابرينپياده بتوانند آزادانه از آن عبور نمايند. عرض مسير عابرين پياده در مناطق تجاري شهر هر چقدر بيشتر باشد، مطلوب تر است زيرا سطح سرويس مناسب تري براي تردد عابران پياده ايجاد شده و پياده روي نيز در مناطق تجاري مرکز شهر تشويق مي گردد. با توجه به اين که مسير حرکت وسايل نقليه در مراکز تجاري شهر متراکم است در اين مراکز لازم است با راه کارهاي مديريتي از جمله گذرگاههاي عريض عابران پياده ، پياده روي  ترويج يابد . با توجه به مطالب مذکور حداقل عرض مسير تردد عابرين درخيابان هاي مناطق مرکزي تجاري شهر بايد 8/1 تا 3 متر در نظر گرفته شود. در صورتي که حجم تردد عابرين زياد باشد عرض مسير تردد عابران پياده لازم است طوري طراحي شود که افراد از کار افتاده نيز به راحتي وبا ايمني از پياده رو بتوانند عبور نمايند. بدين منظور در پياده روهاي مراکز تجاري شهر نبايد از پلکان استفاده شود و همچنين عرض پلها نيز که گذرگاههاي عابران پياده را به يکديگر متصل مي نمايد و يا از آنها براي دسترسي به ايستگاههاي حمل و نقل عمومي استفاده ميشود ، براي عبور ويلچر بايد حداقل 90 سانتي متر طراحي گردد.

ج- فضاي سبز يا باغچه

فضاي سبز يا باغچه حاشيه پياده روها به عنوان حايلي بين سواره رو و مسير تردد عابرين عمل مي کنند که علاوه بر ايجاد فضايي جذاب براي تردد عابرين پياده باعث جداسازي حرکت آنها از مسير وسايل نقليه و افزايش ايمني مي شود.

به منظور کاهش موانع موجد در مسير عابرين پياده بهتر است و حتي الامکان مبلمان شهري و وسايل وتجهيزات خدماتي از قبيل تابلو ، علايم شير آتش نشاني و غيره ،در حريم فضاي سبز پياده رو نصب ميشوند بدين ترتتيب علاوه بر اينکه موانع از مسير تردد عابرين حذف ميشوند باعث زيبا تر شدن پياده روها نيز ميگردند . تابلوها وعلايم هدايتي عابرين پياده را ميتوان پراکنده و يا مجموعه اي از چند تابلو در فضاي سبز نصب نمود و همچنين ميتوان بر روي يک پايه چند تابلو هدايتي براي عابران نصب نمود . عرض پيشنهادي فضاي سبز پياده روها در مراکز تجاري شهر با توجه به حريم پياده رو 9|0 تا 3 متر ميباشد. به طور کلي پيشنهاد ميگردد در مراکز تجاري شهر عرض فضاي سبز پياده روها بيشتر از عرض فضاي سبز پياده روها  در ساير قسمتهاي شهر در نظر گرفته شود تا اين مساله باعث تشويق پياده روي در مراکز تجاري و متراکم شهر گردد.

همچنين در مراکز تجاري شهرها توصيه ميگردد در محدوده 75 متري معابر منتهي بهتقاطع ها نرده کشي صورت پذيرد تا عابران پياده از مسيرهاي خط کشي شده ويژه در تقاطعها که به منظور تردد آنها رسم شده اند عبور نمايند.

15-پيشنهادهاي لازم در خصوص طراحي مسيرها ي عبور عابران پياده

در اين قسمت ضوابط کلي و پيشنهادهاي موثر در طراحي مسيرهاي عبور عابران پياده به صورت خلاصه ارائه ميگردد و لازم است مديران شهري در اجراي مسيرهاي عبور عابران پياده ضوابط زير را  رعايت نمايند.

الف-در مراکز تجاري شهرها لازم است گذرگاههاي پياده روي مناسبي طراحي شوند و گذرگاههاي پياده روي ميتواند با ترکيبي از پياده راهها گذرگاههاي عرضي عابر پياده گذرگاههاي غير همسطح عابر پياده و …  به وجود آيند در نظر گرفتن اين مساله که هر گذرگاه لازم است تحت شرايط مناسب و مکان مشخصي طراحي ونصب گردد ضروري است .

-در طراحي گذرگاههاي پياده روي در مراکز تجاري شهرها به توسعه آتي گذرگاههاي عابرپياده و تبديل آنها به شبکه کامل پياده روي به طوري که نقاط جاذب سفر اصلي  را به يکديگر ارتباط دهند توجه شود.

-ايجاد مسيرهاي مناسب براي عابران پياده در نواحي توسعه شهري (قطبهاي جديد درون شهري و شهرکهاي اقماري )به عنهوان پيشگامان تغيير الگوي مصرف و مطرح شدن به عنوان پروژه هاي نمونه توجه گردد.

-طراحي مسيرهاي عبوري عابران پياده متناسب با خطوط تمايل سفر و يا مسيرهاي با احجام تردد بالاي وسايل نقليه موتوري صورت پذيرد.

-تلاش در ايجاد مسيرهاي عابر پياده به منظور اتصال محل زندگي به جاذبه هاي مهم مناطق تفريحي ايستگاهها و پايانه ها و مراکز خريد در دستور کار قرار گيرد .

ب-ضوابط مربوط به روسازي و جدول سازي مسيرهاي عابر پياده

-کف سازي مسيرهاي عابر پياده بايد طوري باشد که صاف و محکم و متفاوت از محل عبور وسايل نقليه موتوري طراحي شوند.

-کف سازي پياده رو لازم است با استفاده از مصالح سخت و غير لغزنده صورت پذيرد.

-درپوشهاي به کار رفته در سطح پياده رو بايد همسطح ساير قسمتها نصب گردد.

-ايجاد اختلاف سطح بين پياده رو و سطح سواره رو الزامي ميباشد.

-طرف آزاد پياده رو بايد با استفاده از جدول از سطح خيابان و يا باغچه کناري مجزا گردد در اين صورت مصالح سازنده جدول کناري پياده رو و رنگ آن بايد نسبت به کف سازي سطح پياده رو مشخص گردند.

-در سطح پياده رو ها اختلاف ارتفاع تا ميزان 5|2 سانتي متر مجاز ميباشد براي اختلاف ارتفاع بيشتر لازم است سطح شيبدار احداث گردد.

-سطح پلهاي واصل پياده رو و سواره رو بايد از مصالح سخت و غير لغزنده پوشيده و در صورت وجود پلهاي فلزي شياردار لازم است فاصله شيارها پر شوند.

پ-ضوابط مربوط به عرض مسيرهاي عبور عابران پياده

-عرض کريدورهاي عابر پياده بايد با توجه به کاربريها و حجم عبوري عابران پياده طراحي شود و رشد آينده  و توسعه آتي مراکز تجاري(معمولا براي 5 سال آينده) در نظر گرفته شود تا سطح سرويس مناسبي براي عابران پياده فراهم گردد. در تعيين عرض موثر پياده رو ها عواملي تاثير گذار هستند که در متن اين راهنما به طور کامل به آنها اشاره شده است و لازم است مورد توجه قرار گيرند.

-حداقل عرض مورد نياز براي مسيرهاي عابر پياده در نقاط مختلف شهري 2 متر پيشنهاد مي گردد.

-عرض کليه گذرگاههاي پياده روي و تغيير مسير پياده روي نبايد از 90 سانتي متر براي عبور يک صندلي چرخدار و 150 سانتي متر براي عبور 2 صندلي چرخدار از کنار هم کمتر باشد.

-در طول مسيرهاي پياده روي لازم است براي تغيير جهت و چرخش صندلي هاي چرخدار فضاهايي تعبيه شود. بدين منظور هر گاه طول پياده رو از 10 متر تجاوز نمايد بهتر است فضايي براي مانور دادن چرخش و تغيير جهت صندلي چرخدار در هر 10 متر در ناحيه اي مسطح از پياده رو با مساحت 150*150 سانتي متر در نظر گرفته شود.

-پل هاي ارتباطي بين پياده رو و سواره رو حداقل بايدداراي عرض 90 سانتي مترباشند.

– عرض پلهاي ارتباطي که در امتداد پياده رو نصب مي شوند بايد برابر عرض پياده رو باشد و حداقل عرض پلهاي عمود بر مسير پياده رو بايد 90 سانتي متر طراحي گردد.

– حداقل عرض رمپ جدول به استثناء بريدگي هاي کناري آن بايد 90 سانتي متر باشد.

ت- ضوابط مربوط به شيب مسيرهاي عبور عابران پياده

_    در مسيرهاي عبور عابران پياده لازم است از طول شيب در سر بالايي ها کاسته شود و شيب مناسب متوسط در مسيرهاي عبور عابران پياده 7/1 در صد مي باشد.

_       حداکثر شيب طولي در پياده روها 5 درصد مي باشد و طراحي پياده رو با شيبي بيش از آن غير مجاز است.

_       حداکثر شيب عرضي پياده رو نبايد بيش از 2 درصد طراحي شود.

_    هر گاه اختلاف سطح در طول پياده رو و سواره رو وجود داشته باشد ، مي توان از سطح شيبدار استفاده نمود . در اين صورت لازم است اولا رمپ ها داراي شيب ملايمي باشند وثانيا ورودي رمپ بايد به وسيله رنگ و يا به کمک علامت مخصوص مشخص گردد.

_    حداکثر شيب رمپ جدول بايد کمتر از 15 درصد و رمپهايي که داراي بريدگي در دو طرف هستند حداکثر شيب اين بريدگي ها بايد 10 درصد باشد.

_    هرگاه پياده رو داراي شيب باشد و مقدار اين شيب نيز کمتر از شيب مجاز (5 درصد) باشد بايد در فواصل 15 متري ناحيه مسطح براي استراحت و توقف افراد کم توان ايجاد نمود . براي شيبهاي بيش از مقدار مجاز (بيشتر از 5 درصد) در صورتي که مجبور به اجراي چنين شيبي باشيم ، اين فاصله را مي توان به نسبت کاهش داد تا جايي که براي شيب 8 درصد ، اين محل را بايد در فواصل 10 متري اختيار نمود.

ث-ضوابط مربوط به ايمن سازي مسيرهاي عبور عابران پياده در معابر شهري

-مسيرهاي طولي پياده روي لازم است به طور کامل از مسير وسايل نقليه تندرو مجزا شود.

-ايمني کليه مسيرهاي حرکت عابران پياده (پياده روها پياده راهها گذرگاههاي عرضي عابر پياده و ….) لازم است با استفاده از تجهيزات ايمني مناسب تامين گردد.

-لازم است در معابر جمع و پخش کننده و محلي به منظور افزايش ايمني عابران پياده سرعتگير يا خط کشي برجسته در سطح روسازي معابر به همراه نصب علائم هشدار دهنده و رنگ آميزي مناسب در محل خط کشي هاي عرضي عابر پياده به منظور کاهش سرعت وسايل نقليه صورت پذيرد. استفاده از تجهيزات مذکور در معابر شرياني با انجام مطالعات ترافيکي ميتواند اجرا گردد.

-احداث رفوژ مياني با عرض مناسب در خيابانهاي عريض به منظور ايجاد توقف گاه براي عابرين پياده و کم کردن طول پياده روي و مدت زمان لازم براي عبور عابر از عرض خيابان  ميتواند باعث افزايش ايمني عابران پياده در معابر شهري شود.(لازم است در اين خصوص مطالعات ترافيکي و هندسي صورت پذيرد.)

-آرامسازي جريان ترافيک در مکانهايي که به علت قرار گيري کاربري هاي تجاري و نقاط داراي جاذبه گردشگري افراد زيادي را به خود جذب مينمايد و افراد بنا بر ماهيت کاربري مناطق مذکور تمايل دارند به صورت پياده در آن محدوده حرکت نمايند . در چنين مکانهايي لازم است شرايطي فراهم گردد تا تداخل عابران پياده با وسايل نقليه کمتر شود و عابران پياده با ايمني کامل تردد نمايند.

-روشنايي مناسب و کافي لازم است در گذرگاههاي عبوري عابران پياده تامين گردد.

ج-ضوابط مربوط به نصب مبلمان شهري و تابلوهاي راهنما در مسيرهاي عبوري عابران پياده

-راحتي تردد در کريدورهاي عابران پياده با نصب مبلمان شهري و تابلوهاي راهنما مورد احتياج عابران پياده لازم است تامين گردد.

-گلدانها سطلهاي زبله  لوازم تزئيني و کليه مبلمان شهري نبايد در مسير پياده رو واقع شوند .

-پيشامدگي اشيا نصب شده بر روي ديواره پياده رو مانند تلفن و … که لبه خارجي آنها در ارتفاع بين 70 تا 200 سانتي متر از کف تمام شده قرار داشته باشند  نبايد بيشتر از 10 سانتي متر باشد.

تابلوهاي تبليغاتي و ساير موانع نصب شده در مسير عابران پياده نبايد در ارتفاع کمتر از 210 سانتي متر از سطح زمين واقع شوند.

-در طول مسيرهاي عبوري عابران پياده از علائم راهنمايي مناسب به طوري که مقاصد و مراکز جذب سفر توسط عابران پياده به راحتي قابل شناسايي باشد لازم است بکار رود.

ج-در تقاطعهايي که بدون چراغ راهنمايي کنترل ميشوند و همچنين در نواحي پر تردد عابران پياده به خصوص در معابر جمع و پخش کننده و محلي لازم است خط کشي هاي راه راه اجرا شود.

ح-در تقاطع هاي داراي چراغ راهنمايي زماندار لازم است خط کشي مخصوص عابر پياده (مطابق با دستور العمل خط کشي ها که توسط دفتر حمل و نقل وزارت کشور تهيه شده است )ترسيم گردد.

خ-نصب گذرگاه غير هم سطح عابر پياده در معابري که متوسط سرعت وسايل نقليه عبوري از آنها بالا بوده و يا عرض سواره رو زياد مي باشد و يا به دليل حجم بالاي وسايل نقليه سر فاصله زماني ايمن براي تردد عابران پياده از عرض معبر بوجود نمي آيد پيشنهاد ميگردد.

د-در معابر عريض يا معابري که سرعت وسايل نقليه در آنها زياد ميباشد در صورتي که امکان نصب گذرگاه هاي عرضي پيشنهاد ميگردد.

ذ-ارتباط مناسب و پيوستگي در مسيرهاي عبور عابران پياده (پياده روها پياده راهها گذرگاههاي عرضي عابر پياده و گذرگاههاي غير هم سطح عابران پياده )لازم است ايجاد شود.

ر-طراحي مسيرهاي عابر پياده بايد طوري باشد که واسط بين زوج مبادي و مقاصد مختلف حداقل گردد.(براي اين منظور نسبت طول واقعي مسير به طول خط مستقيم که مبادي و مقاصد را به هم متصل ميسازد بايد حداقل شود)

ز-تقاطع هاي شهري بايد طوري طراحي شوند تا ايمني عابران پياده تامين گردد.(در طراحي تقاطعهاي شهري مساله عبور عابران پياده بايد به عنوان يک عامل اصلي در نظر گرفته شود)

س-احداث پل هاي ارتباطي بين پياده رو و سواره رو در امتداد خط کشي عابر پياده الزامي ميباشد.

ش-ايجاد خط کشي عابران پياده در محل تردد معلولان و مکانهاي خاص الزامي است اين مکانها بايد با علامت عبور افراد معلول مشخص گردد.

ص-باز شدگي جزيره و جدول وسط خيابان در محل خط کشي عابران پياده بايد براي عبور صندلي چرخدار طراحي گردد.(حداقل عرض باز شدگي 90 سانتي متر در نظر گرفته ميشود)

ض-مسيرهاي عبور عابران پياده لازم است ارتباط مناسبي با ايستگاههاي وسايل نقليه عمومي در طول مسير داشته باشند.

ط-پيشنهاد ميشود در کنار مسيرهاي پياده روي (به ويژه پياده راهها)فضاهايي براي پارک وسايل نقليه به منظور تشويق افراد به پياده روي لحاظ گردد.

ظ-به منظور ترغيب پياده روي لازم است زيبايي مسير کريدورهاي عابر پياده مد نظر قرار گيرد.(زيبايي محيط اطراف تغيير محيط اطراف  امنيت محيط و منظرهايي که در ديد مسير قرار دارد.)

ع-استفاده از معابر فرعي و خيابانهاي باريک و تبديل آنها به پياده راه دريافت مرکزي پر تراکم به منظور کوتاه تر نمودن مسير حرکت عابران پياده پيشنهاد ميگردد

غ-پيشنهاد ميشود در جهت مطلوب ساختن پياده روي و مشکل نمودن حرکت وسايل نقليه سواري در مراکز تجاري شهرها با ايجاد تسهيلات و مسيرهاي ويژه براي پياده روي اقدام مناسب صورت پذيرد.

ل-نظافت و پاکيزگي مرتب مسيرهاي عبوري عابران پياده لازم است در اولويت قرار گيرد.

16-مناطق اختصاصي براي عابرين پياده رو (پياده راه)

پياده راهها در برخي از مناطق جذب سفر براي استفاده اختصاصيعابرين پياده و يا اولويت دهي به استفاده از عابرين پياده استفاده شوند. وجود مناطق اختصاصي براي عابرين پياده ، باعث ترغيب پياده روي مي گردد و با توجه به تردد زياد عابرين پياده در پياده روها  لازم است نيازهاي عابران پياده در هنگام طراحي چنين فضاهايي در نظر گرفته شود.

ايجاد پياده راهها يکي از روشهاي اعمال محدوديت هاي ترافيک مي باشد که عموما در نواحي که دامنه آن از يک خيابان تا چند بلوک در نوسان است به اجرا در مي ايد و در آن محدوديت عبور و مرور براي وسايل نقليه شخصي در نظر گرفته مي شود . پياده راهها ، تسهيلات خاص و. جاذب سفر براي عابران پياده در نظر گرفته مي شود در برخي موارد در کنار عبور عابران پياده امکان تردد تنها براي وسايل حمل و نقل عمومي در پياده راهها فراهم مي باشد . در چنين خيابانها يا مناطقي اولويت تردد با عابران پياده است . نکته مهمي که در ايجاد پياده راهها مهم است ارتباطي است که بايد بين پياده راهها و ايستگاههاي حمل و نقل عمومي ايجاد شود.

ساخت پياده راه يا خياباني که به عابرين پياده اختصاص داده شود در شهر هاي بزرگ جهان متداول مي باشد.هدف از ايجاد پياده راه در مناطق تجاري مرکزي توجه به اين اولويت قرار مي گيرد ايجاد مناطق مخصوص عابرين پياده در مراکز تجاري باعث رونق اقتصادي شده و آلودگي هئا را در اين مناطق کاهش مي دهد . بطور کلي پياده راه عبارت است از خياباني که قبلا توسط وسايل نقليه موتوري مورد استفاده قرار مي گرفته واز طريق اعمال محدوديت هاي شديد عبور و مرور براي وسايل نقليه موتوري محيط کمناسبي جهت تردد عابرين پياده بوجود آمده است. بطور کلي در نظر گرفتن پياده راهها در مراکز تجاري شهرها يکي از روشها ي مديريت ترافيک به منظور کاهش وسايل نقليه شخصي مي باشد.و با توجه به اين که در اغلب شهرها ي بزرگ کشور مراکز تجاري آنها با مشکل تردد و توقف وسايل نقليه همراه است در خصوص ايجاد پياده رهها همراه با تسهيلات مناسب مي تواند در کاهش مشکلات ترافيکي و آلودگي هوا موثر واقع شود .

هم اکنون در مراکز تجاري بسياري از شهرهاي دنيا استفاده از پياده راهها به منظور تردد عابران پياده همراه با تسهيلات کافي براي آنها احداث شده است و توصيه مي شود در مراکز تجاري شهرها ايجاد سهولت براي ترددعابران پياده در اولويت ساماندهي قرار گيرد و فضاي کافي و ايمن در مراکز تجاري شهرها براي عابران پياده ايجاد شود.

17- دلايل احداث پياده راهها

معمولا در منطقه مرکزي تجاري تعداد زيادي سفرهاي پياده انجام مي گيرد بنابراين براي اين گونه سفرها بايد محيط ايمن بوجود اورد تا شهروندان بتوانند در فضاي مناسب با سهولت و آرامش خاص تردد نمايند . بدين ترتيب احداث پياده راهها به منظور افزايش ايمني دسترسي حياط اقتصادي در مناطق مرکزي تجاري مورد توجه قرار مي گيرد و در کنار اين مسايل به عنوان يک راه کار مديريت ترزافيک به منظور کاهش استفاده از وسايل نقليه و شخصي در مناطق با تراکم زياد مورد استفاده قرار ميشود اين راه کار شايد در ابتدا از نظر تجار و کسبه منطقه بعنوان عاملي  جهت کاهش در آمد آنها باشد. ولي طي بررسي هاي در کشورهاي مختلف دنيا از احداث اين مسيرهاي ويژه تردد عابران پياده شده است . موجب افزايش رونق و حيات اقتصادي در منطقه مورد اجرا مي شود .

در ادامه دلايل مختلف احداث پياده رو ها در مراکز تجاري شهرها عنوان مي شود:

_       جذب شهروندان به منطقه مرکزي تجاري ودر نتيجه افزايش فروش و تشويق سرمايه گذاريهاي جديد

_       کاهش الودگي هو.ا در مناطق مرکزي تجاري شهرها

_       ايجاد محيط ايمن براي تردد عابران پياده بدون تداخل با حرکت وسايل نقليه موتوري

_       افزايش حيات و رونق اقتصادي در مناطق مرکزي تجاري شهر

_       اختصاص خط ويژه اتوبوس و پياده رو و در نتيجه افزايش حجم جابجايي مسافران

_       کاهش استفاده از وسايل نقليه شخصي و توسعه استفاده از وسايل نقليه عمومي و پياده روي

18- انواع پياده راهها

احداث پياده راها يکي از روشهاي مناسب در ايجاد محيط مناسب براي ترد د عابرين پياده مي باشد. مناطق مخصوص تردد عابر پياده و انواع مختلف پياده راهها را مي توان با روشهايي همچون کنترل عبور و مرور وسايل نقليه شخصي تعريض پياده راهها ايجاد تقاطع هاي غير همسطح براي تردد عابران پياده و پياده راهها ي مقطع (پلازا) تکميل نمود و مورد استفاده قرار داد . در ادامه به انواع مختلف پياده راهها اشاره مي شود:

الف- پياده راه موقت

پيادهراهاي موقت معمولا در مراسم خاص مانند اعياد نماز جمعه تاسوا و عاشورا و راهپيمايي ها و … ايجاد مي شود و بطور کلي تغييرات عمده فيزيکي در خيابانها بوجود نمي اورد براي مدت زمان محدودي به تردد عابران پياده اختصاص پيدا مي کند.

ب- پياده راه آزمايشي

معمولا قبل از احداث پياده راههاي دايمي به منظور مطالعه عکس العمل شهروندان و تعيين ميزان اصلاحات لازم و آشنايي استفاده کنندگان به تغييرات بوجود مي آيد در هر حال قبل از ايجاد پياده راههاي آزمايشي بايد برنامه ريزي هاي لازم جهت کاهش تراکم ترافيک مشکلات مربوط به پارکينگ و تخليه بار وبارگيري مراکز تجاري انجام گيرد به طور کلي قبل از اجراي پياده راهها مطالعات ترافيکي کاملي لازم است تا مسير هاي جايگزين براي وسايل نقليه شاناسايي شود . و اطلاع رساني کاملي در خصوص مسيرهاي عبور وسايل نقليه وعابران پياده در سطح منطقه صورت پذيرد.

پ- پياده راههاي دايمي

دراجراي چنين طرحهايي تغييرات فيزيکي درخيابان ها داده مي شود و فضاي پارکينگ مناسب تامين شده و اصلاحات در سيستم هاي حمل و نقل عمومي بوجود مي ايد تا ارتباط مناسبي بين ايستگاههاي حمل ونقل عمومي و پياده راه ايجاد گردد.

ت- اجراي اصلاحات در معابر شهري

از طريق اجراي اصلاحات فيزيکي در طرح معابر مانند تعريض پياده روها (بطوريکه از مقادير حداقل عنوان شده در قسمت هاي قبل اين دستورالعمل بيشتر باشد).

مي توان فضاي مناسب تري جهت تردد عابرين پياده بوجود آورد در اين صورت وسايل نقليه بصورت محدود مي توانند از کنار عابران پباده عبور نمايند. در چنين شرايطي معمولا عرض پياده رو از عرض معبرکه به وسايل نقليه اختصاص داده شده است بيشتر مي باشد و سطح سواره رو اغلب براي تخليه وبارگيري مراکز تجاري مورد استفاده قرار مي گيرند در چنين شرايطي ممکن است ايمني مسير هاي عبوري عابران پياده در اولويت قرار گيرد .

ث- ايجاد مسيرهاي ويژه وسايل نقليه عمومي

از طريق ايجاد مسيرهاي ويژه وسايل نقليه عمومي در معابر شهري و اختصاص مابقي فضاي خيابان به عابرين پياده جابجايي عابران با سهولت بيشتري انجام مي گيرد .

در اجراي چنين طرحهايي از مبلمان شهري جهت رفاه عابرين پياده و زيبايي محيط به عمل مي آيد .

همچنين در اين معابر ايمني عبور عابران پياده بايد مد نظر قرار گيرد و توسط تجهيزات ايمني مسير وسايل نقليه عبوري از عابران پياده جدا گردد.

ج- پياده راه مقطع يا پلازا

عبارت است از خيابانهايي که به تردد عابرين پياده اختصاص داده مي شود . طراحي آن به شکلي است که اين معبر با معابري متقاطع است  که تردد وسايل نقليه موتوري در انها آزاد مي باشد ولي وسايل نقليه موتوري اجازه گردش و ورود به معبري که به پياده راه اختصاص داده شده است را ندارند در چنين شرايطي لازم است در تقاطع ها با استفاده از تجهيزات ايمني ترافيک ايمني عابران پياده تامين شده و امکان برخورد وسايل نقليه و عابران پياده حداقل گردد .

چ -پياده راه ممتد

عبارت است از خياباني که در مراکز خريد و اطراف ابنيه تاريخي واقع شده است و کاملا به تردد عابرين پياده اختصاص داده مي شود و هيچ گونه وسيله نقليه (بجز اتومبيل هاي اوژانس) مجاز به حرکت در آن نمي باشند. در اين گونه پياده راهها مبلمان شهري مناسب براي عابرين پياده در نظر گرفته مي شود .و عابرين در همديگر کامل در يک محيط دلپذير تردد مي نمايند.

ح- تقاطع هاي غير همسطح ويژه عابران پياده

احداث تقاطع هاي غير همسطح بصورت زير گذر و رو گذر براي تردد عابرين پياده باعث ميشود عابرين بدون تداخل با وسيله نقليه موتوري بصورت در مراکز خريد تردد نمايند . چنين تقاطع هايي براي مناطقي که حجم عابرين پياده و تداخل با وسايل نقليه زياد مورد استفاده قرار مي گيرد . همچنين از پلهاي رو گذر مسيرهاي زير گذر نيز در معابر عريض که داراي مراکز تجاري يا اداري مهم در اطرافشان ميباشند لازم است به منظور افزايش ايمني عابران پياده استفاده نمود.

19-طراحي پياده راههاي مناسب در مراکز تجاري شهرها

منطقه مرکزي تجاري هر شهري محل استقرار ساختمانهاي دولتي و مراکز خريد و تجاري شهر ميباشد. در نتيجه ميزان تردد و فعاليت عابرين پياده در مراکز شهرها بالا بوده و نياز به توجه خاصي به منظور تامين نيازها و تسهيلات لازم براي آنها وجود دارد. همانطور که در قسمتهاي قبل نيز عنوان گرديد يکي از روشها براي توسعه پياده روي و ايجاد تجهيزات مناسب در مراکز تجاري شهرها احداث پياده راه ها و اختصاص آن به عابرين پياده جهت تردد ميباشد.

بدين منظور براي احداث پياده راه ها ويا اختصاص بعضي از معابر شهري به تردد عابران پياده لازم است مطالعات ترافيکي کافي صورت پذيرد و کليه سيستمهاي حمل ونقلي در کنار يکديگر مورد بررسي قرار گيرند  و اثرات آنها ارزيابي شود در غير اين صورت ايجاد تغييراتي در معابر شهري بدون انجام مطالعات کافي ميتواند باعث  به وجود اوردن اختلالاتي در قسمتهاي ديگر سيستم حمل ونقل شهري شود . به طور کلي براي اجراي هر چه موفق تر پياده راه ها در مناطق مرکزي شهر ها بايد ارتباط مناسبي ميان وسايل نقليه شخصي (ايجاد پارکينگهاي مناسب براي آنها در محدوده ناحيه پياده رو)وسايل نقليه عمومي (نزديکي ايستگاههاي حمل و نقل عمومي به ناحيه پياده رو)و محدوده پياده روي برقرار گردد.

براي موفقيت در طرح پياده راهها نکات زير بايد مورد توجه قرار گيرد.

1-تجار و کسبه منطقه بايد با مزاياي طرح آشنا شوند و در خصوص رشد و توسعه اقتصادي منطقه با ايجاد پياده راه توجيه گردند.

2-تامين پارکينگ هاي خارج از سطح سواره رو در محدوده منطقه پياده رو به طوري که مراجعه کنندگان مجبور نشوند مسافت زيادي را از محل پارکينگ تا پياده راه طي نمايند. (معمولا قرار گيري پارکينگ در محدوده 300 متري از محدوده پياده راه مناسب ميباشد)

3- تامين دسترسي از محدوده پياده راه به ايستگاههاي حمل ونقل عموميو ايجاد ارتباط مناسب  ميان پياده راه وتسهيلات حمل و نقل عمومي .

4-محل ايستگاههاي حمل ونقل عمومي بايد طوري در محدوده پياده راه طراحي گردند که مراجعه کنندگان مجبور نشوند مسافت زياديرا از ايستگاه حمل و نقل عمومي تا پياده راه را طي نمايند.(معمولا قرار گيري ايستگاههاي حمل و نقل عمومي در محدوده 75 متري از محدوده پياده راه مناسب ميباشد.

5-طرح پياده راه نبايد باعث به وجود آوردن تراکم ترافيک در ساير قسمتهاي منطقه مرکزي شود و لازم است در مطالعات ترافيکي مسيرهاي مناسبي براي انتقال حجم وسايل نقليه سواري در شبکه معابر اطراف پيش بيني گردد.

6-عابرين پياده بايد به سهولت و بدون تداخل با وسيله نقليه در پياده راه حرکت کنند و ايمني آنها به طور کامل تامين گردد.

7-در طرح پياده راه وجود تسهيلاتي از قبيل تامين روشنايي کافي ايجاد سنگفرش و روسازي مناسب براي تردد عابران پياده و غيره لازم است مورد توجه قرار گيرد و همچنين تسهيلات لازم براي عبور افراد کم توان و سالمند در محدوده پياده رو تامين شود.

8-وجود تسهيلات رفاهي براي عابران پياده در مسير پياده راه مانند نيمکت آبنما باغچه و غيره باعث فراهم آوردن محيط مناسبتر و زيبا تر براي تردد عابران پياده و استقبال بيشتر از پياده راه مي گردد.

9- طرح مبلمان شهري پياده راه ها بايد طوري انتخاب شود که ايجاد اختلال در تردد عابران پياده به وجود نياورند و امکان عبور و مرور براي کليه افراد از جمله سالمندان و از کار افتادگان وجود داشته باشد.

10پيشنهاد ميشود سرپناههاي مناسب جهت محافظت عابرين پياده در آب و هواي نا مساعد در طول پياده راه ها تامين گردد.

11-در طرح پياده راه بايد امکان بارگيري و تخليه بار براي مراکز تجاري تامين گردد.

12- در طرح پياده راه بايد امکان گسترش فعاليتهاي تجاري در آينده پيشبيني شود و در همين راستا پياده راه طوري طراحي شود تا ظرفيت لازم براي عبور بيشتر عابران پياده را در سالهاي آينده داشته باشد.

13- تاثير پياده راه بر فروشگاه ها و مراکز تجاري خارج از محل پياده راه بررسي شود.

14-قابليت انعطاف طرح پياده راه و توسعه محدوده پياده روي (پياده راه )در آينده مورد بررسي قرار ميگيرد.

15-در طراحي ظرفيت پياده راه ها رشد تعداد عابران پياده راه در سال طرح (معمولا 5 سال آينده ) مدنظر قرار گيرد . تا پياده راه ظرفيت لازم براي تردد ععابران پياده در 5 سال آتي را داشته باشد.

در مطالعات طراحي پياده راه ها لازم است مسيرهاي جايگزين براي عبور  وسايل نقليه موتوري مورد بررسي  قرار گيرد و تمهيدات لازم در خصوص انتقال حجم وسايل نقليه موتوري در شبکه معابر اطراف انديشيده شود.

بدين منظور لازم است بررسيهاي زير در خصوص احداث پياده راه ها صورت پذيرد:

آ.برداشت آمار حجم ترافيک وسايل نقليه در معابري که تبديل به پياده راه ميشوند و همچنين معابري که پياده راه را قطع مينمايند.

ب.بررسي شرايط ترافيکي و حجم تردد وسايل نقليه حداقل در دو خيابان موازي پياده راه  و امکان سنجي در خصوص انتقال حجم وسايل نقليه عبوري از پياده راه به معابر موازي.

ت.برداشت آمار مربوط به حجم وسايل نقليه حرکات گردشي در تقاطعهايي که پياده راه را قطع ميکنند و امکان سنجي در خصوص انتقال حجم وسايل نقليه مذکور از طريق ساير معابر موجود در شبکه.

ث.بررسي کاربري هاي موجود در محدوده منطقه پياده راه و تامين دسترسي مناسب براس تخليه و بارگيري مراکز تجاري و همچنين تامين دسترسي براي واحدهاي مسکوني.

ج.کنترل مناسب پياده راه به طوري که تداخل ميان عابران پياده و وسايل نقليه به ويژه در تقاطعهاي مسير پياده راه حداقل ميگردد.

ح.مطالعه مبدا و مقصد مسير رانندگاني که با احداث پياده راه باعث از بين بردن دسترسي در منطقه مورد مطالعه نگردد و براي کليه دسترسي ها در منطقه تمهيدات لازم پيش بيني گردد.

خ. در صورتي که معابر موازي و متقاطع پياده راه گنجايش لازم براي عبور حجم وسايل نقليه انتقالي  از پياده راه را نداشته باشند لازم است با ايجاد محدوديتهايي در معابر موازي از جمله ممنوع نمودن پارک حاشيه اي يکطرفه نمودن معبر ظرفيت لازم براي انتقال وسايل نقليه ايجاد نمود.

د.در تقاع خيابانهايي که به پياده رو منتهي ميشود لازم است با انجامطرح هندسي فضاي کافي جهت احداث جزيره مياني به عنوان جان پناه عابران پياده يا کاناليزه کردن حرکت وسايل نقليه در نظر گرفته شود تا تردد عابران پياده با ايمني و به صورت محافظت شده صورت پذيرد.

ذ.با توجه به تغييراتي که در جهت و حجم حرکات در معابر اطراف با احداث پياده راه به وجود مي آيد لازم است مطالعات کافي در خصوص تغيير شيوه کنترل تقاطعهاي اطراف و تغيير در زمان بندي و فازبندي  تقاطعهاي چراغدار صورت پذيرد.

ر.ايجاد پياده راه مستلزم نصب تابلوهاي اخباري در پياده راه و خيابانهاي اطراف است. بدين شکل که در مدخل پياده راه تابلوهاي مشخص کننده مقررات و محدوديتهاي پياده راه نصبمي شوند و همچنين در تقاطعهاي مختلف معابر  اطراف پياده رو نيز مبادرت به نصب تابلوهاي اخباري گردد تا رانندگان بتوانند با تغيير  مسيرهاي به وجود آمده در اثر ايجاد پياده راه آشنا شده و قبل از رسيدن به پياده راه مسير خود را تعيين نمايند.

20-تامين فضاي پارک لازم براي محدوه پياده راه

يکي از نکات مهم در طراحط پياده اهر اختصاص فضاي پارک مناسبي  براي آنها در محدوده  پياده راه مي باشد. اين موضوع مي توان در افزايش استفاده از پياده راه کمک نمايد. در کنار اين مساله اختصاص يک معبر به پياده راه باعث حذف پارکينگ سطح سواره رو در خيابان و حتي در برخي موارد خيابانهاي مجاور ميگردد. بنابراين تامين فضاي پارک کافي تاثير بسزايي در موفقيت طرح پياده راه دارد.

هنگام مطالعه در خصوص احداث پياده راه بايد مطالعه کاملي در خصوص وضعيت پارکينگ  در معابر اطراف پياده راه صورت پذيرد و در صورت لزوم به منظور افزايش ظرفيت پارک حاشيه اي در معابر اطراف پياده راه آن معابر به وسيله روشهاي مديريت پارکينگ کنترل گردند. بدين منظور لازم است مطالعه پارک در محدوده اي به شعاع 360 تا 450 متر از اطراف محدوده پارک کنترل گردد و با استفاده از استراتژي هاي مناسب مديريت پارکينگ فضاي کافي در سطح سواره رو و خارج سواره رو براي تقاضاهايي که قصد پارک وسيله نقليه و استفاده از پياده راه و مراکز تجاري را دارد در فاصله مناسب از محدوده پياده راه تامين گردد.

در خصوص تعيين تعداد فضاي پارک لازم براي محدوده پياده راه و مراکز تجاري آن پيشنهاد مي شود موارد زير در نظر گرفته شود:

الف-تعداد پارکينگهايي که به جهت تبديل خيابان  به پياده راه حذف ميشود و همچنين تعداد فضاهاي پارک که در معابر اطراف پياده راه به جهت افزايش ترافيک ممنوع مي گردد . در چنين شرايطي  لازم است با احداث پارکينگ يا مديريت پارک ظرفيت از دست رفته تامين شود.

ب-تامين فضاي پارکينگ مورد نياز منطقه قبل از احداث پياده راه

ج-تامين پارکينگ براي جذب سفري که در نتيجه احداث پياده راه به وجود مي آيد.

با توجه به موارد عنوان شده و قيمت گران زمين در مراکز تجاري شهرها که پياده راه در آنها احداث مي شوند مشخص است تامين کليه فضاي لازم براي  کاربري هاي تجاري محدوده پياده راه در عمل ممکن نمي باشد. لذا لازم است با استفاده از شيوه هاي مديريتي پارک حاشيه اي (طرح هاي محدوديت مدت زمان پارک حاشيه اي ) مدت توقف وسايل نقليه را در محدوده مورد نظر کاهش داد و از فضاي موجود به شکل مناسب تري براي انجام پارک حاشيه اي استفاده نمود همچنين احداث پارکينگهاي غير حاشيه اي در فاصله حدود 300 متري محدوده پياده راه ميتواند در تامين فضاي پارک مورد نياز براي پياده راه کمک نمايد.

21-حمل ونقل عمومي

همواره با احداث پياده راه بايد تغييراتي در شبکه حمل و نقل عمومي داده شود تا نيازهاي مسافران برآورده شود و ارتباط مناسبي ميان پياده رو و سيستم حمل ونقل عمومي ايجاد گردد. بدين منظور لازم است اقداماتي به ترتيب زير در محدوده مورد مطالعه صورت پذيرد.

الف-احداث خطوط تاکسي و اتوبوس در محدوده پياده راه به مناطق مسکوني عمده شهر

ب-ارزيابي تعداد مسافراني که در ايستگاههاي حمل ونقل  عمومي در محدوده پياده راه سوار و پياده مي شوند و تامين تسهيلات لازم براي ايستگاههاي حمل ونقل عمومي با توجه به تقاضاي آنها.

تامين تسهيلات لازم براي ايستگاههاي حمل و نقل عمومي براي پياده راه اهداف زير مورد توجه قرار ميگيرد.

الف-احداث ايستگاههاي اتوبوس و تاکسي در محدوده پياده راه بطوريکه مسافتي را که مسافران تا محل پياده راه بطور پياده طي مي کنند به حداقل برسد(قرار گيري ايستگاههاي اتوبوس و تاکسي در محدوده 100 متري پياده راه پيشنهاد ميشود)

ب-حداقل نمودن زمان سفر خطوط سيستم اتوبوسراني در محدوده پياده راه

ج-تنظيم برنامه زمانبندي حرکت اتوبوسها به منظور کاهش زمان انتظار مسافران در ايستگاههاي اتوبوس محدوده پياده راه

د-احداث ايستگاههاي اتوبوس با تسهيلات مناسب در اطراف محدوده پياده راه

ه-ايجاد ارتباط خطوط اتوبوسراني منطقه پياده راه با پايانه هاي حمل و نقل عمومي سطح شهر

و-ايجاد ارتباط مناسب بين ايستگاههاي سيستم حمل ونقل عمومي و محدوده پياده راه

22-بارگيري و تخليه بار در محدوده پياده راه

با توجه به کاربري هاي تجاري  که در طول معابر پياده راه قرار دارد قبل از احداث پياده راه لازم است در خصوص نحوه بارگيري و تخليه بار مربوط به کاربري هاي تجاري تمهيدات لازم انديشيده شود در اين خصوص  بارگيري و تخليه بار در محدوده پياده راه ميتواند به يکي از صور زير صورت گيرد.

الف-ايجاد ايستگاههايي در طول معبر پياده راه به طوريکه وسايل نقليه مربوط  به کاربري هاي تجاري در هر ساعتي از شبانه روز بتوانند در محل ايستگاهها اقدام به تخليه و بارگيري نمايند.

ب-تنها به نوع کاربريهاي تجاري واقع در طول پياده رو اجازه بارگيري و تخليه بار در ساعات اوج صبح و شب که حجم عابران پياده کم است داده شود .

ج-با توجه به نوع کاربري هاي تجاري واقع در طول پياده رو اجازه بار گيري و تخليه  بار در خيابانهاي موازي پياده راهها با احداث ايستگاههايي داده شود وبار از طريق کوچه هاي فرعي به کاربري هاي تجاري واقع در پياده راه ها انتقال يابند.

22-نکات مهم در احداث پياده راهها

الف- قبل از احداث پياده راهها لازم است حجم عابران پياده که از پياده راه استفاده خواهند نمود با ضرايب رشد مناسب براي سال طرح (معمولا 5 سال اينده )تخمين زده شود تا تسهيلات مناسبي با توجه به تقاضاي موجود براي پياده راهها تامين گردد .

ب-معمولا احداث پياده راهها به طول 260 تا 330 متر ميتواند براي خريد در مراکز تجاري مناسب باشد در صورتي که طول پياده راه از مقادير مذکور بيشتر باشد مناسب است در کنار مسير پياده رو عابران پياده وسايل حمل ونقل عمومي نيز براي جابه جايي افراد در نظر گرفته شود.

ج-لازم است در طراحي پياده راه ها به معماري و محيط زيباي آن جهت افزايش تردد عابران پياده توجه خاصي صورت پذيرد.

23-تسهيلات موجود در پياده راهها

در طراحي پياده راهها بايد دقت کرد که معماري و تسهيلات پياده راه از هماهنگي کافي برخوردار باغشند. طرح پياده راه بايد ساده بوده و داراي تقارن نباشد زيرا طرحهاي متقارن مخصوص معابر ميباشد وباعث ايجاد محيط خسته کننده اي باي عابران پياده ميگردند. تسهيلات موجود در پياده راهها از قبيل سر پناه نيمکت آب نما درخت کاري باجه تلفن صندوق پست فضاي چمن کاري و غيره  نبايد طوري طراحي شود که مسير عابران پياده را سد کند. در معماري وطراحي پياده راه لازم است موارد زير در نظر گرفته شوند:

الف)طراحي و نصب منابع روشنايي مخصوص پياده راه

ب)سرپناههاي متحدالشکل ايستگاههاي اتوبوس

ج)طراحي چراغهاي راهنمايي مخصوص پياده راه در صورتي که در پياده راه ها تقاطعهايي وجود داشته باشد که وسايل نقليه از آن عبور نمايند.

د)استفاده از موزائيکهاي يکسان جهت محوطه سازي محل عبور عابرين پياده

ذيلا توضيحاتي در مورد هر يک از تسهيلاتي که در پياده راه هاي عابر پياده مورد استفتاده قرار ميگيرد داده ميشود:

ايجاد فضاي سبز

کاشتن درخت چمن و گلهاي طبيعي در طول پياده راه به زيبايي محيط مي افزايد و در افزايش تردد عابران پياده در طول پياده راه نقش مهمي دارد بهتر است که گلهاي طبيعي در گلدانهاي قابل حمل کاشته شوند همچنين درخت کاري و چمن کاري در طول پياده راه بايد به شکلي باشد که مانع از حرکت عابران پياده نگردد.

مبلمان شهري

مبلمان شهري ثابت از قبيل شيرهاي آتش نشاني آب نما درختان و سر پناه ها بايد در محل هاي مناسب قرار گيرند و طراحي مناسبي داشته باشند. سرپناهها يايستگاههاي اتوبوس در سرتاسر پياده راه بايد متحدالشکل بوده و با طراحي کلي پياده راه هماهنگي داشته باشد توصيه ميشود در ايستگاههاي اتوبوس برنامه حرکت اتوبوسها نقشه خطوط و در طول پياده راه دکه روز نامه فروشي باجه تلفن آب آشاميدني و صندوق پست نصب گردد در صورتي که اتوبوسها مجاز به تردد در پياده راه باشند بايد فضاي مناسب براي انباره اتوبوسها در نظر گرفته شود و بايد محل توقف ايستگاههاي اتوبوس در جايي باشد که باعث ايجاد آلودگي هوا در پياده راه نگردند .در طراحي مبلمان شهري پياده راه بايد توجه داشت که محل قرار گيري آنها باعث کاهش ظرفيت تردد عابران پياده يا ايجاد اختلال در حرکت آنها نگردد و همچنين طوري مبلمان شهري نصب شود که امکان عبور افراد معلول و کم توان را به وجود آورند.

کنترل حرکت عابرين پياده

در طرح پياده راه بايد امکان حرکت آزاد عابرين پياده در نظر گرفته شود در چنين محلهايي نبايد به وسيله موانع فيزيکي به مسير حرکت عابر پياده جهت داد مگر در مواردي که مسير عابر از خيابان جدا گردد .

سرپناه

در صورت امکان طول قسمتهايي از پياده راه توسط سرپناه پوشيده شوند تا امکان تردد راحتتر عابرين پياده در فصول تابستان و زمستان فراهم گردد.

روشنايي

منابع روشنايي لازم است در طول پياده راهها طوري نصب گردند که باعث روشنايي مسير تردد عابرين پياده ايستگاههاي اتوبوس و تقاطعهاي واقع در طول پياده راه گردد . به طور کلي سيستم روشنايي درطول پياده راه بايد طوري در نظر گرفته شود تا ميزان روشنايي در تقاطع ها و ايستگاههاي اتوبوس واقع در طول پياده راه بيشتر از ساير قسمتها باشند.